vrijdag 29 juni 2012

In de ban van lekker en ambachtelijk brood


Dit is het vervolg van mijn blog van gisteren.

De resultaten zijn bijzonder. Nu kun je goed zien dat geen oven hetzelfde werkt.
De volgorde van de afgebeelde broodjes zijn gelijk aan de volgorde van de besproken ovens.

De broodjes wegen elk zo’n 470 gram. Twee broodjes zijn gemaakt met Frans type 65 en 2 met Duits tarwebloem type 550.

Na 12 uur in de koeling kwam het deeg er zo uit. Ben niet geheel ontevreden. ’t Voelt mooi elastisch aan en veert terug als ik er lichtjes op druk. Ik heb het 2 uur afgedekt op temperatuur laten komen.





Ondertussen de ovens gaan voorverwarmen. Omdat ik 3 verschillende ovens heb en er nu toch 4 broodjes klaar liggen om afgebakken te worden meteen maar eens de proef op de som nemen wat de verschillende bakeigenschappen van mijn ovens zijn.

Helaas heb ik de broodjes wat door elkaar gegooid en weet ik niet meer welk brood van welk bloem gemaakt is. Duidelijk is dat na het bakken 2 broodjes iets donkerder zijn wat kruim en korst betreft. Ik denk dat die gemaakt zijn van T65. Maar zeker weten doe ik het niet. Dat is iets voor de volgende test!

De Boretti elektrische heteluchtoven (60 cm) wordt voorverwarmd op onder en boven warmte met hetelucht op 240 °C. Daar wordt 1 broodje in gebakken.
Het broodje op een bakblik bekleed met bakpapier ingesneden en in de oven geplaatst, gelijktijdig een klein kopje water op de bodem van de oven gegoten. Temperatuur terug naar 230 °C. Ingestelde tijd 30 minuten.


Het resultaat:

In deze oven bij deze temperatuur ging het te hard. Het broodje was in 15 minuten donkerbruin maar wel gerezen en gaar. De korst ziet er erg ambachtelijk uit. Ook de onderzijde ziet er prima uit. EN.... na het proeven ben ik in jubelstemming! Zo vind ik dat brood hoort te smaken! De korst is iets te donker maar het broodje heeft een mooi kruim en een lekkere bite!



De Siemens combi-oven voorverwarmd op boven en onderwarmte op 240 °C. Daarin worden 2 broodjes gebakken omdat ik eigenlijk altijd mijn brood in deze oven bak en over het algemeen tevreden ben met het resultaat.



De broodjes op een bakblik bekleed met bakpapier ingesneden, in de oven geplaatst en gelijktijdig een klein kopje water op de bodem van de oven gegoten. Temperatuur terug naar 230 °C. Ingestelde tijd 30 minuten.
Het resultaat:



In deze oven vond ik dat het brood bij 230 °C niet voldoende gerezen is. Misschien moet ik de temperatuur toch niet verlagen. De kleur van de korst is mooi, mag iets donkerder en ook ziet de korst aan de bovenzijde er goed uit. De onderzijde van deze broodjes vertonen wat barstjes. Wellicht toch iets van een bakaard want daar zat de broodnaad. De korst is wel minder krokant dan het brood dat gebakken is in de Boretti elektrische heteluchtoven. Smaak is goed met een mooi lichtzuur kruim.

En de Boretti gasoven (90 cm breed) wordt voorverwarmd tot 250 °C met pizzasteen en braadslede onderin. Daar gaat ook 1 brood in.
Het broodje ingesneden en met behulp van een dunne snijplank in de oven op de hete pizzasteen geschoten, gelijktijdig een iets groter kopje water op de bodem van de oven gegoten. Temperatuur terug naar 240 °C omdat de in de oven gelegde thermometer aangaf dat hij niet heter werd dan 240 °C. Ingestelde tijd 30 minuten.
Het resultaat: 


Ik had het niet verwacht maar in deze oven op de pizzasteen gebakken geeft het beste resultaat. Brood na 30 minuten uit de oven gehaald. Dit broodje is het meest gerezen en ziet er prachtig uit. Wel heeft ook hier weer het brood scheurtjes aan de onderzijde. Daar ga ik nog aan werken. Maar ik ben helemaal blij, dank je wel Vicky, Francois en Jelle!
 











 Voor meer info over The Bakery Institute kijk op www.bakeryinstitute.nl

donderdag 28 juni 2012

Van de franse bakker


Afgelopen zaterdag heb ik samen met een aantal collega’s en onder leiding van  Europees en Wereldkampioen Francois Brandt de hele dag brood gebakken bij The Bakery Institute  in de voormalige Verkadefabriek in Zaandam.  




Het was een superdag, van het begin tot  aan het einde alleen maar bezig zijn met brood. Desembrood, luxe vlechtbroodjes, durum baquette, meergranen batard, ciabatta met olijven en als extraatje ook nog croissants.


Na de introductie en de rondleiding van directeur Vicky Littlejohn moesten de handen uit de mouwen gestoken worden. Docent Boulangerie & Viennoiserie Francois Brandt had binnen een mum van tijd alle aandacht en wist zijn passie voor brood al snel op iedereen over te brengen. Bulkrijs, bolrijs, puntrijs, narijs, desem, gist, poolish, T65 en andere bloemsoorten het duizelde ons al snel voor de ogen.  Francois wilde zoveel mogelijk verschillende broden met ons bakken omdat we dan een goede indruk zouden krijgen van hoe er bij The Bakery Institute gewerkt wordt. Ondanks de hoeveelheid brood die gemaakt moest worden was er voldoende ruimte om vragen te stellen, koffie met taart te eten en met versgebakken brood te lunchen. 



Aan het einde van de dag gingen we naar huis met een flinke hoeveelheid heerlijk geurend zelfgemaakt brood en broodjes, een hoofd vol informatie, de wens om alleen nog maar van dit heerlijke brood te kunnen eten (dus voor mij ook bakken) en met in mijn achterhoofd het idee om in ieder geval een keer de 5-daagse introductiecursus Boulangerie te gaan doen.

Vandaag ben ik begonnen met wit desembrood met Frans tarwebloem T65. Weliswaar met mijn eigen desemmoeder maar wel volgens het principe van The Bakery Institute. Morgenochtend moet ik gaan afbakken, vol verwachting klopt mijn hart!

Voor meer info over The Bakery Institute kijk op www.bakeryinstitute.nl

donderdag 14 juni 2012

Fermenteren


Tijdens een congres in Amerika volgde ik een workshop over fermenteren en werd daardoor zo enthousiast dat ik aan het experimenteren ben geslagen.

Fermenteren is een eeuwenoude methode waarbij onder invloed van micro-organismen een organische stof zoals groenten, fruit, graan, melk, vis, vlees en peulvruchten verandert. We gebruiken het om producten houdbaar te maken maar ook om brooddeeg te maken zonder gebruik van gist; zuurdesem.

Voor de komst van de koelkast werd veel van ons eten gefermenteerd. Tegenwoordig is dat een stuk minder. Toch eten en drinken we bijna dagelijks gefermenteerde producten. Fermentatie vindt onder andere plaats bij het bereiden zuurdesem, kaas, yoghurt, zwarte thee, koffie, droge worst, tofu, wijn, sojasaus, bier en zuurkool.

Bij fermenteren ontstaat gasvorming. Dit zorgt bij zuurdesembrood ervoor dat er lucht in het deeg komt en het gaat rijzen. Wanneer je groenten fermenteert zie je deze gasvorming ook, het vocht dat vrij komt bij het fermentatieproces gaat borrelen en schuimen. Zorg er, bij het fermenteren van groenten daarom altijd voor dat de gassen kunnen ontsnappen door middel van een waterslot of sluit de pot niet geheel af. Ook kun je net als bij het bereiden van zuurkool de groenten afdekken met een schone doek en een zware (schone) passende steen zodat de groenten altijd onder het vocht staan. Bij deze laatste manier loop je wel meer kans op schimmelvorming. Houdt er altijd rekening mee dat het vocht tijdens het fermentatieproces kan ‘overkoken’. Zet de pot in een schaal om lekkage te voorkomen.

In onderstaand recept gebruik ik knoflook, oregano en chiliflakes om de courgette een Mediterraan smaakje te geven. 



Gefermenteerde courgette
Voor 1 pot (inhoud 1 liter)
 
3 courgettes
3 teentjes knoflook
5 takjes oregano
1 theelepel chiliflakes
11 g zout
extra nodig: pot (inhoud 1 liter) met schroefdeksel en deksel met waterslot (zie tip)

 Maak de pot en de deksel goed schoon met kokend sodawater en spoel na met schoon kokend water. Zet de pot op zijn kop op een schone theedoek. Was en snijd de courgettes in dunne reepjes. Pel en snipper de knoflook. Pluk de blaadjes oregano van de takjes en hak ze fijn. Doe de courgette met de knoflook, de oregano, de chiliflakes en het zout in een ruime kom en kneed alles door elkaar totdat er vocht vrij komt.  
Vul de pot met het mengsel, druk goed aan en vul zonodig aan met koud gekookt water. Schroef de deksel met het waterslot erop en vul het waterslot met een beetje water. Laat de courgette in 4-7 dagen op kamertemperatuur fermenteren. Zet de pot in een schaal of diep bord zodat het vocht bij het ‘overkoken’ niet op het aanrecht drupt. Controleer elke dag of er nog voldoende vocht in het waterslot zit en de courgette onder het vocht staat, vul het desgewenst aan met koud gekookt water. Proef na 4-7 dagen, wanneer de courgette op smaak is en er geen gasvorming meer is de deksel met waterslot vervangen door een gewone deksel en bewaar eventueel in de koelkast om de fermentatie te stoppen. Draai de deksel regelmatig even los en voeg zonodig wat gekookt koud water toe. Deze gefermenteerde courgette smaakt lekker als salade bij vis, vlees en pasta maar ook als borrelhapje op een stukje desembrood of maak er een bruschetta mee.

Tip
Zelfgemaakt waterslot

Je hebt nodig:
passende schroefdeksel
stukje slang van 25 cm (ΓΈ 1.5 cm)
1 tie-rip
2 rubberen ringetjes die passen om de slang

Boor een gaatje iets kleiner dan de doorsnede van de slang in de deksel. Schuif 1 ringetje (eventueel met behulp van een potlood of pen) op de slang. Steek de slang door de deksel en schuif het andere ringetje erop. Druk de ringetjes goed tegen de deksel aan. Maak een lus in de slang en zet hem vast met de tie-rip.